Nesiller üzerinde önceki kuşağın ya da yakın ve hâkim çevrenin etkisini, ulaşabileceği en acı boyutuyla gözler önüne seren hadisimiz, geleceğin neslini yoğurma ve dolayısıyla nesli koruma görevinin ciddiyetine dikkat çekmektedir. Bu arada insan fıtratının temizliğini, sadeliğini ve İslam'ın bu fıtrata hitap ettiğini ve uyum gösterdiğini belirlemektedir.
Hatta hadisin buraya almadığımız kısmında fıtratın temizliği, bütün organları tam olarak doğan hayvan yavrularına teşbih edilmekte, insanların bu tam yaratılışlara müdahale ile kulaklarını, kuyruklarını kestikleri örnek verilmekte, İslam telkini dışındaki telkinlerin bu dış müdahalelere benzediği, temiz ve mükemmel yaratılışı bozduğu belirlenmektedir.
Bu arada hadisin ortaya koyduğu bir önemli gerçek de din duygusu ve hakikat aşkının insanın fıtratında, mayasında mevcut olduğudur. Nitekim Allah Teâlâ Rum Suresi'nin 30. ayetinde bu gerçeği şöylece bildirmektedir: "Sen yüzünü dosdoğru dine, tam bir ihlas ile çevir. (Bu din) Allah'ın o fıtratıdır ki, insanları onun üzerine yaratmıştır. Allah'ın yarattığı değiştirilmez. En doğru din budur. Fakat insanların çoğu bilmezler."
Demektir ki Müslümanlık, insan fıtratının doğruluğuna şehadet ettiği bir dindir. Peki ya fıtrat nedir?
Fıtrat asli yaratılış (hilkat-i asliyye) demektir. Fıtrat, hakkı kabul ve idrak kabiliyetidir. Mealini verdiğimiz ayet-i kerimede fıtrat, her ferde has olan özel fıtrat değil, bütün insanlığın insan olarak yaratılışlarına esas olan ve hepsinde müştereken bulunan fıtrat-ı külliye, fıtrat-ı ûla ve fıtrat-ı asliyye anlamındadır.
Fıtrattaki hakka temayül yeteneği, kulakların işitilebilecekleri işitmeye, gözlerin görülebilecekleri görmeye kabiliyetli olarak yaratılmış olması gibidir. Yani dış müdahalelerden, şartlandırmalardan uzak fıtrat-ı selime sahibinin, yaratanını tanımaması mümkün değildir.
Ne var ki böylesine fıtrat-ı selime sahibi olan çocuğun gelişme ve kainatı algılama çağında, yakın çevresi başına üşüşür ve onu kendi iç dünyaları doğrultusunda etkilemeye çalışırlar. Bunda da genellikle başarılı olurlar. Yakın çevrenin temel elemanları ise, anne ve babadır. Hadisimiz, anne ve babanın tertemiz bir fıtrata sahip olan yavrularına, elbise giydirir gibi dinî kişilik kazandırdıklarını işaret etmekte ve tabii dolayısıyla onlara sorumluluklarını hatırlatmaktadır. Dinî şekillenmede tesirleri açık ve inkar edilemez olan ebeveynin geleceğin neslini yoğurmada ve yetiştirmede en büyük pay sahibi olduğu da böylece belirlenmiş olmaktadır.
Hadisimizde, insan özüne uygun olan İslam'a yönelebilecek çocukların Yahudi, Hristiyan veya Mecusi yapılmasından söz edilmesi, hiç şüphesiz o günkü Müslümanların çevrelerinde bu inanç gruplarının bulunmasından dolayıdır. Hadisimizin bazı rivayetlerinde "ya da müşrik yaparlar” [2] kaydına da rastlamaktayız. Bugün dinsizlik dahil, İslam dışı bütün inanç sistemlerini düşünebiliriz. Yine bugün anaokullarını, mürebbiyeleri, okulları ve radyo-televizyon, teyp-video, internet gibi iletişim ve haberleşme araçlarını da çocukları etkilemekte anne-babaya ilhak edebiliriz. Zira anne-baba, fonksiyonunu ya doğrudan doğruya ya da tercih ettikleri etkilenme ortamları vasıtasıyla gerçekleştirirler. Sonuçtan sorumlu olan daima anne-baba, yani ailedir.
Kendilerini ve aile fertlerini, yakıtı insanlar ve taşlar olan cehennemden korumak ve kollamakla görevli bulunan günümüz Müslümanları, [3] nesillerini kendi inançları üzerinde yaşama azim ve iradesine sahip kılmanın, onlara bu bilgi ve iman donanımını temin etmenin büyük önem kazandığı bir zamanda yaşamaktadırlar. Haberleşme ve iletişim vasıtaları çağımızda, tüm kesimleriyle dünyalıların adeta annesi babası haline gelmiştir. Bu güçlü tesir odaklarına karşı yeterli tedbir alınmaz, onların olumsuz etkilerinden çocuklar uzak tutulamazsa, hadisimizin ifadesiyle nesillerin Yahudileşmesi, Hristiyanlaşması ya da Mecusileşmesi veya müşrikleşmesi, dinsizleşmesi beklenmeyen değil, önceden bilinen acı sonuç olacaktır.
Gerek İslam'a gerek millî kültüre yabancı bu yıkım ve şartlandırmayı, daha önce böyle bir beyin yıkama ameliyesine tabi tutulmuş, gönülleri işgal edilmiş, böyle yapılmasının çağdaşlık, ilerilik ve fazilet olduğuna inandırılmış bizden kişilerin yürüttüğü düşünülecek olursa, mücadele ve mukavemetin ne derece zor ve fakat gerekli olduğu anlaşılacaktır.
Eğitim-öğretim yoluyla kültür yapısı ve gönül dünyası bulandırılmış ya da tabii zemininden uzaklaştırılmış nesillerin ne tür kabullere yöneleceklerini ve hangi davranışları sergileyeceklerini kestirmek artık meçhul değildir.
Her milletin, her ümmetin kendi insanını yetiştirmesi hem en tabii hakkı hem de nesil ve değerlerini yaşatabilmek için en temel görevidir. Bu konuda İslam ümmetine fıtrat en büyük yardımcıdır. O halde bu büyük yardımcıya rağmen, Müslümanlar, Müslüman nesiller yetiştiremezlerse beyan edecekleri herhangi bir mazeretleri kalmamış demektir. Zira hadisimiz açıkça, İslam'ın en büyük gücünün ve gelişme imkanının, insan özüne uygun olmasından kaynaklandığını ifade etmektedir. Bunun için de "İslam, tabii ve fıtri bir din" "sıbğatullah = (Allah boyası)" olarak tarif edilegelmiştir. [4]
Hicret'ten sonra Medine'de ilk doğan muhacir çocuğu Abdullah b. ez-Zübeyr'in o günkü Müslümanlar arasında sebep olduğu büyük sevinç, şirk ve küfre bulaşmadan yetişecek ilk Müslüman neslin ufukta belirmiş olmasının sevinci olsa gerektir. Müslümanların, Müslüman nesiller yetiştiğini gördükçe sevinmesi pek tabiidir. Necip milletimizin, kendi inançlarını paylaşan İmam-Hatip nesline gösterdiği rağbetin kaynağı ve anlamı da işte budur. İmanlı, faziletli, başarılı, yerli ve seviyeli nesillerden rahatsız olanlar milletle aynı duygu ve değerleri paylaşamayanlardır.
Unutmayalım ki, çocuklarımızı iyi birer Müslüman olarak yetiştirmek, geleceğin neslini yoğurmak demektir. Müslüman olmadıktan sonra nesiller, nerde nasıl yetişirlerse yetişsinler, ne fark eder? Hepsi yanlış, bütün emekler heder...
Rabbim, bize dinine hizmet edecek nesiller ver!
[1] Buharî, Cenâiz 80, 93; Sünne 17; Kader 3; Müslim, Kader 22, 23, 24, 25; Ebû Davud, Sünnet 17; Muvatta, Cenaiz 52; Ahmed bin Hanbel, Müsned, II, 233, 275, 315, 346, 393, 410, 481; III, 353
[2] Bk. Müslim, Kader 24; Ahmed b. Hanbel, Müsned, II, 410, 481
[3] Bk. et-Tahrîm (66). 6
[4] Bk. A.H.Akseki, İslâm, 355-357 (İstanbul-1966)
