Değerler Eğitimi Merkezi (DEM) "Hz. Peygamber'i Nasıl Öğretelim" başlıklı bir inceleme ve değerlendirme raporu yayınladı. Yrd. Doç. Dr. Şeyma Arslan, Muhammet Yılmaz ve Ali Erdoğdu'nun katkılarıyla hazırlanan raporun özeti aşağıdaki gibidir:
“Hz. Peygamber’i Nasıl Öğretelim?” İnceleme Raporu
İslam’ın temel bilgi kaynağı Kur’ân’dır. Kur’ân’ı açıklayan ve onun nasıl yaşanacağını örnekleyen de Hz. Muhammed (sav)'dir. İslam tarihinde Tefsir, Hadis, Fıkıh, Kelâm gibi dini ilimleriyle birlikte eğitim kurumlarında okutulan derslerin başında Siyer gelir. Siyer doğumundan vefatına kadar Hz. Muhammed (sav)'in hayatını konu edinen bir ilimdir. Siyer öğretiminin amacı, Hz. Muhammet (sav)’in hayatını bütün yönleriyle ele alarak açıklamak, O’nu tanıtmak ve örnek hayati üzerinden İslam’ın doğru anlaşılmasına ve yaşanmasına katkıda bulunmaktır.
Siyer konuları Türkiye'deki eğitim kurumlarında farklı ders isimleriyle okutulmaktadır. İlahiyat fakültelerinde İslam Tarihi, imam-hatip liselerinde Siyer dersleri vardır. İlköğretim ve ortaöğretim kurumlarında Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi derslerinde ise Hz. Muhammed (sav) konulu bir öğrenme alanı bulunmakta, kronolojik bilgiler "Hz. Muhammed (sav)'in Örnekliği" gibi ünitelerde yer almaktadır. Kur'ân kurslarında okutulan siyer konuları Temel Dini Bilgiler ana kategorisinde "Peygamber’im" baslığı altında öğretilmektedir. 2012 yılında yapılan bir kanun değişikliği ile ortaokul ve liselerde okutulmak üzere "Hz. Muhammed (sav)'in Hayatı" isimli seçmeli bir ders ihdas edilmiştir. Türkiye'de eğitim kurumlarında okutulan siyer konularında kronolojik bilgiler ağırlıktadır. Ancak ortaokul ve liselerde ihdas edilen seçmeli Hz. Muhammed (sav)'in Hayatı ders programları altı üniteden oluşmakta olup kronolojiye bir ünite, Hz. Muhammed (sav)'in örnekliği konularına ise beş ünite ayrılmıştır.
Türkiye'de din eğitimi alanında son zamanlardaki gelişmeler, İlahiyat Fakültelerinin ve imam-hatip liselerinin sayesinin artması, imam-hatip ortaokullarının açılması, ortaokul ve lisede "Din, Ahlâk ve Değerler" öğrenme alanında yeni derslerin konulması vb. diğer din bilimlerinde olduğu gibi siyer alanında da yeni çalışmaların başlamasını sağlamış ve konu ile ilgili yayınlarda bir artış meydana getirmiştir. Elimizdeki bu çalışma da bu kapsamda bir arayış ürünüdür.
Evrensel bir din olan İslam’ın peygamberi Hz. Muhammed (sav), yasadığımız çağda nasıl öğretilmelidir? Bu sorunun yeniden irdelenmesi ve cevaplanması gerektiğini düşünüyoruz. Geleneğimizden tevarüs ettiklerimizi nasıl sürdürür, yeni arayışlarımıza nasıl cevap üretebiliriz? Elimizdeki bu çalışma böyle bir ihtiyaç tespitinin sonucu olarak bazı yönlerden konuya farklı bir bakış açısı ile yaklaşmak gerektiği düşüncesiyle ortaya çıkmıştır.
Bu çalışmada belirli bir öğretim kademesi ve belirli bir ders hedef alınmaksızın siyer öğretiminin geneline yönelik öneriler dile getirilmiştir. Çalışmanın özellikle program geliştirme süreçlerine katkı sağlaması umulmaktadır. Bunun yanı sıra, çoğunlukla örgün eğitim kurumları kapsamında siyer öğretimi gündeme geldiği için bu çalışmadan öğretmenlerin istifade etmesi mümkündür. Ders kitabi yazarları, ders aracı, materyal ve içerik üretecek eğitimciler, Hz. Peygamber'i konu edinen her tür eğitim faaliyeti ile ilgilenenler ve ebeveynler de bu çalışmadan istifade edebilirler.
Çalışmamız çocuk ve gençlere siyer öğretimi yapacak eğitimcilere bir rehber niteliğindedir ama bir siyer kitabi veya materyali değildir.
Çalışmada konuların ayrıntısına girmeden, örnekler üzerinden uzun açıklamalar yapmadan genel ifadelerle, neyin nasıl olması gerektiğine ilişkin fikrimizi ifade etmeye çalıştık.
Bu çalışmada siyerle ilgili yapılmış olan diğer çalışmaların eleştirisine, siyerle ilgili kaynak değerlendirmesine veya kaynakların açıklanmasına yer vermedik.
Çalışmamız, Hz. Peygamber'in hayatını öğretim konusu yaparken dikkat edilecek hususları 5 baslık altında incelemektedir.
Rapor kitapçığı ve detaylı bilgi için lütfen tıklayınız!
