Ehl-i Bedir (Ashab-ı Bedir), hicretin 2. senesinde Müslümanlarla Mekkeli Müşrikler arasında Bedir mevkiinde meydana gelen ve İslam Tarihinin ilk büyük savaşı olarak bilinen Bedir Savaşına katılan sahabîlere verilen genel isimdir.
Bedir Savaşı ikinci hicrî yılın Ramazan ayının on yedisinde cereyan etmiştir. O sıralarda Mekkeli Müşriklere ait kıymetli ticaret mallarını taşıyan ve Müslümanlarla savaş hazırlığında kullanılacak olan bir kervanı vurmak üzere Medine’den yola çıkan 300-310 kişilik Müslüman kuvvet, kervanın yolunu değiştirerek Mekke’ye kaçması ve Müşriklerin 900-1000 kişi civarında bir orduyla Bedir’e doğru yola çıkması üzerine onlarla karşılaşmıştır.
Beklemedikleri bir şekilde gelişen bu hadiseler karşısında Muhacirler, hicrette gösterdikleri teslimiyet ve itaatle Hz. Peygamber’in yanında olmuşlar, Ensar da “Ya Rasûlallah biz Sana inandık, Allah tarafından getirdiklerinin hak olduğunu tasdik ettik. Artık Siz ne dilerseniz emrediniz. Seni gönderen Allah hakkı için artık denize girersen Seninle beraber biz de gireriz.” diyerek bağlılıklarını ifade etmişlerdir.
Hz. Peygamber’in, “Allah’ım eğer şu küçücük ordu eriyip giderse Sana yeryüzünde ibadet edecek kimse kalmayacaktır.” diyerek dua ettiği Bedir’de zafer, Allah’ın yardımı ile Müslümanların olmuştur. Sayıca ve maddi kuvvetçe daha aşağı seviyede iken Allah Rasûlü ile girdikleri bu ilk savaşta hiç tereddüt göstermeden çarpışan Ehl-i Bedirden Kur’ân-ı Kerim’de ve Hz. Peygamber’in hadislerinde övgü ile söz edilmiş, bazı hadis-i şeriflerde hepsinin cennetlik olduğu müjdesi yer almıştır.
Sahih-i Buharî’de kırk dördünün adı verilen Ehl-i Bedirin, Müslümanların en faziletlileri olduğu da hadislerde zikredilmiştir. Nitekim Hz. Ömer de halifeliği sırasında, sahabilerin fazilet derecelerine göre düzenlediği divan defterine öncelikle Ehl-i Bedirin yazılmasını istemiştir.
Bedir’de kazanılan bu parlak zafer, savaşa katılan ve kahramanca çarpışarak gerek şehid düşen gerekse gazi olarak Medine’ye dönen sahabilere karşı Müslümanlar arasında büyük bir sevgi ve saygının doğmasına sebep olmuş ve her fırsatta Ehl-i Bedirden söz ederek onları yad etmek âdet haline gelmiştir. Bu bağlılık daha sonra yeni bir edebiyat türünün doğmasına da vesile olmuş; onların isimlerine ve biyografilerine tahsis edilmiş kitaplar hazırlanmıştır.
KOÇYİĞİT, Talat. Hadis Terimleri Sözlüğü, Rehber Yayıncılık, Ankara 1992.
AYDINLI,Abdullah.“Ehl-i Bedir”,Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, X, İstanbul.
AĞIRAKÇA, Ahmed. “Bedir Gazvesi”,Şamil İslam Ansiklopedisi, I İstanbul 2000.
FAYDA, Mustafa. “Bedir Savaşı”, İslam’da İnanç İbadet ve Günlük Yaşayış Ansiklopedisi, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, I İstanbul, 1997.
