Kızdırana Kızmamak

A'raf Suresi'nin 199. Ayeti nazil olunca Rasûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz Cebrail aleyhisselama bu ayete göre nasıl davranması gerektiğini sormuş, o da Cenab-ı Hakk’a sorduktan sonra şu cevabı vermiş: "Ey Muhammed! Allah Teâlâ sana, seninle ilgiyi kesenle ilgini kesmemeni, sana vermeyene senin vermeni, sana zulmedeni bağışlamanı emrediyor." (Şifa-i Şerif Şerhi, Tahlil Y., c.1, s. 229)

Bu ayete ve onun doğrudan tefsiri olan yukarıdaki rivayete göre insanlara vereceğimiz tepkilerin, onların bize neler neler yapmış olduğundan bağımsız olarak belirlenmesi gerekiyor. Yani biz insanlara karşılık verirken onların bize ne yaptığına bakamayız; aksine tam da bu durumda (yani bize neler neler yapılmışken) Rabbimizin bizden ne istediğine bakar, davranışımızı ona göre seçeriz.

Onun bana neler yaptığı ondan önce benim ona neler yaptığıma, o da ondan öncekilere bağlıysa bu intikam sarmalı büyüye büyüye hepimizi yutan bir toplu kıyıma dönüşmez mi? Bunun önüne kim geçebilir? Birileri yüzünden çektiklerimizin hatıraları taptazeyken nasıl dışına çıkabiliriz bu sarmalın?

Hazreti Ebû Bekir (ra) de Peygamber’in zevcesi olan kızı Aişe (r.anha)'ye zina isnadına varan bir iftiraya karışmış, üstelik de kendi yardımları olmasa geçinemeyecek bir akrabasına, Aişe (r.anha)'nin masumiyeti ayetle kesinleşince bir daha yardım etmemeye yemin ederken böyle düşünmüş olmalı. O kadar keskin bir acı vermişti ki bu nankörlük, Ebû Bekir (ra) gibi tarihe yumuşaklık timsali olarak geçen birinin ruhu dahi kaldıramamıştı bunu görmezden gelmeyi.

Ama gelen ayet bir yandan onun da aşması gereken bir nefsi olduğunu hatırlatırken diğer taraftan insan ilişkilerinde ölçümüzün ne olması gerektiğini öğretiyordu hepimize:

"(Ey Mü'minler!) Sizden varlıklı kimseler akrabaya, düşkünlere, Allah yolunda hicret edenlere (bu insanlar tarafından iftiraya uğramış olsalar bile) yardımı kesme hususunda yemin etmesinler. Onların hata ve kusurlarını görmezden gelip affetsinler. Siz de hata ve kusurlarınızın Allah tarafından affedilmesini istemez misiniz? (Bilin ki) Allah çok affedici, çok merhametlidir." (Nur 22)