Hakikatte kötü olan şey zenginlik mi? Bir tarafta fakirliği övenler, bir tarafta mü’minin zengin ve güçlü olması gerektiğini düşünenler… Prof. Dr. Ali Seyyar Zengin Sahabeler kitabı ile zenginlikten fakirliğe, fakirlikten yeniden zengin olmaya, mal biriktirmeye ve yine malını Allah için paylaşmaya kadar tüm süreçleri geçirmiş olan sahabenin yaşantısını okura sunuyor.
Yazar, “Peygamber aleyhisselatü vesselam Müslümanların fakir kalacağından korkmuyor fakat dünya nimetleri içinde oldukları halde, mal ve mülk yüzünden birbirleriyle yarışıp vuruşacaklarından endişe ediyordu” cümlesiyle daha giriş bölümünden zenginlikte asıl endişe verici olanın dünya nimetlerinin kalbi ele geçirmesi ve oradan Allah sevgisini dışarı atması olduğunun altını çiziyor.
Kitap, önsöz ve teşekkürün ardından uzun bir giriş bölümüyle açılıyor. Giriş bölümünde yazar zengin sahabelerin ortak ahlaki özelliklerine ve erdemlerine maddeler halinde değiniyor. Zengin sahabelerin sosyal özelliklerini şöyle sıralıyor kitabında Prof. Dr. Ali Seyyar:
“İnsani münasebetleri açısından güçlü olmaları, yüksek sorumluluk sahibi olmaları, sosyal ve manevi statüleri yüksek olduğu halde mütevazı olmaları.”
Yazar ardından 5 madde halinde tespit ettiği zengin sahabenin ortak özelliklerini örneklendirerek açıklıyor: “Helal yoldan mal elde etmeleri, cömertlikte ve infakta öncü olmaları, mallarını emanet şuuruyla hak yolunda sarf etmeleri, zenginlikleri kanaatkâr ve ihlaslı olmalarına engel olmaması, hayra ve iyilikte bulunmaya doymamaları.”
Prof. Dr. Ali Seyyar, zengin sahabeleri yedi bölüme ayırarak inceliyor. İlk bölüm “Ehl-i Beytin Zenginleri” tek kadın zengin sahabe olan Hz. Hatice (r.anha) ile başlıyor. Ardından ehl-i beytin diğer zengin sahabeleri Hz. Hasan (ra) ve Hz. Hüseyin (ra)’nin hayatlarını ve mallarından nasıl tasarrufta bulunduklarına değiniyor.
İkinci bölümde “Aşere-i Mübeşşerenin Zenginleri” Hz. Ebû Bekir (ra)’den başlayarak Hz. Ömer (ra), Hz. Osman (ra), Hz. Abdurrrahman b. Avf (ra), Hz. Ebû Ubeyde b. Cerrah (ra), Hz. Sa’d b. Ebî Vakkas (ra), Hz. Talha b. Ubeydullah (ra), Hz. Zübeyr b. Avvam (ra) olarak tek tek işleniyor. Her bir sahabenin zenginliğini nasıl kullandığı ile ilgili bir özelliği başlıklarda ön plana çıkarılıyor.
“Zengin Sahabeler” kitabının üçüncü bölümde “Aşere-i Mübeşşere’nin Evlatlarından Olan Zengin Sahabeler”, dördüncü bölümde “Baba-Oğul Zengin Sahabeler”, beşinci bölümde “ Ashab-ı Suffa’nın Zenginleri”, altıncı bölümde “Ensarın Zenginleri” ve son bölümde ise “Diğer Zengin Sahabeler” inceleniyor.
Kitabın genelinde sahabenin hayatı canlı örneklerle, yaşanmışlık çerçevesinde şekillendiğinden okuyucunun gözünde gerçek bir insan figürü canlandırması hiç de zor olmuyor. Elbette, zaman zaman menakıb-vari anlatımlar da gözden kaçmıyor, ancak yalın diliyle ve rasyonalist örnekleriyle okuyucunun bugünkü hayatıyla paralellik kurması sağlanıyor. Yazarın sahabeyi yalnızca zengin perspektifinden değil de bütünüyle ele alması, zenginliklerinin hayatlarında sadece bir şubeyi teşkil etmesinden, aslında Allah’ın pek çoğunu önce fakirlikle sınadığından bunun da insan için sınavlardan bir sınav olmasıyla ilişkilendirilebilir. Yazar bununla, zenginliğin her nimet gibi bir nimet olarak görüldüğü ve pek çok nimet gibi erdeme çevrilebileceğinin altını çiziyor. Zaten kitabın başından sonuna dek okuyucu için “zengin” ve “mü’min” sıfatlarının Müslüman için nasıl kullanılması gerektiğinin kılavuzluğunu yapılıyor.
Bugün “iman” ile “para” yan yana gelince birinden birinin kaybıyla sonuçlanan hallere sahabenin bu erdemli hayatından pek çok reçete bulunuyor kitapta…
Kitabın Künyesi:
Kitabın Adı: Zengin Sahabeler (sahabenin varlıkla imtihanı)
Yazarı: Prof. Dr. Ali Seyyar
Yayınevi: Nesil Yayınları
Yayın yılı: 2013
Sayfa: 343
