Yeni Kitap: Bid’at Ehlinden Hadis Rivayeti

11 Ekim 2022

Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Hadis Anabilim Dalı hocalarından Dr. Öğr. Üyesi Fuat Karabulut’un “Bid’at Ehlinden Hadis Rivayeti: Sahîh-i Müslim Özelinde” başlıklı çalışması Fenomen Yayıncılık etiketiyle okuyucuların istifadesine sunuldu. Karabulut, bu çalışmasında İmam Buhârî’nin Sahih’i ile birlikte hadis kaynaklarının en güvenilir iki kaynağından birisi olarak kabul edilen Müslim’in Sahih’ini merkeze alarak, bid’at ehlinden olmakla itham edilen ravilerin hadis rivayetine yönelik tenkitleri ve bu tenkitlere verilen cevapları ele alıyor.

Kitabın yayıncısı tarafından hazırlanan tanıtım bülteninde şu ifadeler yer alıyor:

“İslam toplumunun yaşadığı birtakım travmalar toplumsal kırılmalara zemin hazırlamış, birtakım fırkaların ortaya çıkmasına sebep olmuş ve sarsılan güven ortamı çok erken dönemde hadisin kimden alındığının sorgulanması sonucunu doğurmuştur. Bu da gayeleri hadisin kaynağını sağlıklı bir şekilde tespit etmek olan hadisçilerin, bu gayenin gerçekleştirilmesinin yegâne vasıtası olan isnad sistemini ve sened tenkidini hadis rivayetinin bir parçası haline getirmiştir. Buhârî ve Müslim’in Sahihleri (Sahihayn) de dahil olmak üzere hadis kaynaklarının tamamı bu tenkit faaliyetinden nasibini almıştır. Buhari’nin Sahihi ile birlikte hadis kaynaklarının en güvenilir iki kaynağından birisi olarak kabul edilen Müslim’in Sahihi, yazıldığı dönemden itibaren büyük bir teveccühe mazhar olmuş ve İslam alimleri, bu iki eser üzerine yüzlerce eser kaleme almışlardır. Çok kısa bir zaman diliminde büyük değere sahip olan bu eserlerin kazandıkları otorite, onlara yönelik tenkit çalışmalarının yazılmasını engelleyememiştir. Sahihayn’a erken dönemde yapılan tenkitlerde dikkat çeken en önemli özellik, eleştirilerin senetler üzerinden yöneltilmiş olmasıdır. Sahihayn ricalinin tenkidinde öne çıkan tenkit noktalardan birisi de ravinin bid’at ehlinden olmakla itham edilmesidir. Bu iki temel kaynağa yöneltilen tenkitler de bu çerçevede değerlendirilmeli ve yapılan tenkitler konusunda sağlıklı bir sonucun ortaya konulabilmesi için söz konusu tenkitlerin, bu tenkitlere yönelik yazılan cevaplarla beraber bir bütünlük içerisinde ele alınmalıdır.”