Güney Asya'nın en kalabalık ülkelerinden Endonezya bugün pek çoğumuza artık efsane olarak gelecek bir ihtida öyküsüne sahip. Ülkenin İslamlaşması, bir kumaş tüccarının Müslüman ahlakına örneklik teşkil edecek bir davranışı sayesindedir. Mehmet Paksu'nun İman Hayata Geçince adlı eserinde aktardığı bilgilere göre Endonezya'ya yerleşen ve ticaretini orada yapan bir Müslüman tüccar, bir gün iş yerine geç gelir ve dükkânını emanet ettiği çırağının hayli kârlı bir satış yaptığını görür. Ancak işin aslını öğrenen tüccar çırağının metresi 5 akçe olan kumaşı 10 akçeden sattığını öğrenir ve bunun üzerine derhal satış yaptığı kişiyi bulmasını ister çırağından. Çırak satış yaptığı müşteriyi çok geçmeden bulur ve dükkâna davet eder. Tüccar durumu müşteriye izah ederek kendisinden helallik istedikten sonra fazladan alınan 5 akçeyi de uzatır.
Belki de Hz. Peygamber'in "Doğru ve güvenilir tüccar, kıyamet gününde peygamberler, sıddıklar (doğrular) ve şehitlerle beraberdir" hadisinin motivasyonuyla bu onurlu davranışı sergileyen tüccarın 5 akçelik hassasiyeti, peygamber ahlakıyla sergilediği tutum bugün 200 milyonu aşkın sayıda bir Müslüman nüfusun yaşadığı Endonezya'nın kaderini değiştirir.
Peygamber ahlakıyla ahlaklanan Müslüman tüccarın ardından hızla İslamlaşan Endonezya artık Hz. Peygamber'in aziz hatırasını yaşatmak için asırların birikimiyle kendine has gelenekler oluşturmuş bir ülkedir. Adını ancak yakın zamanda meydana gelen deprem felaketiyle duyduğumuz Açe'de Mevlid kutlamalarının tam 100 gün boyunca sürdüğünü duymak pek çoğumuzu şaşırtacaktır.
100 Gün Boyunca Mevlid Kutlamaları
Müslüman Açe halkının 100 gün süren Mevlid kutlamaları geleneğinin kökeni, ülkenin Osmanlı İmparatorluğu'yla kurduğu ilişkilere dayanır. Tarihî kayıtlara göre dönemin Açe kralı Sultan II. Selim'den ülkelerini Osmanlı koruması altına almalarını istemiş, buna karşılık da yıllık belirli bir miktar vergi ödemeyi teklif etmiştir. Vergi almayı kabul etmeyen Sultan II. Selim, bu amaçla toplanan paraların Açe ülkesinde Hz. Peygamber'in veladetini kutlama törenlerinde kullanılmasını ister. Bir süre sonra artık Açe halkından toplanan bu vergilerin pek de çabuk tüketilemeyecek meblağlara ulaştığı görülür ve kutlamalar da artık daha uzun süreli ve görkemli törenlere dönüşmeye başlar. Bunun yanında bölgenin ileri gelen zenginleri ve halktan bazı kimselerin de törenlere maddi destekte bulunması artık devasa bir kutlama kültürünün ortaya çıkmasını sağlayacaktır.
Bu 100 gün boyunca zengin bir kişi ya da yerel halk bölgede yaşayan insanlar için hazırlanan yemeklerin masraflarını karşılar. Camilerde ya da yemeklerin verildiği evlerde ilahiler söylenir. Hz. Muhammed (sav)'in veladetinin kutlandığı törenlere verilen ad ise kenduri'dir. Bu törenden sonra, bukulah adı verilen muz yapraklarına sarılı kaynamış pirinç dağıtılır. İnsanlar bu günleri bayram havasında geçirir ve gelenek hâlâ büyük ölçüde devam ettirilmektedir.
Gamelan Sekaten Törenleri
Gamelan Sekaten, Mevlit kutlamalarının da dahil olduğu ilginç bir törendir. Bu, çoğunlukla Java bölgesinde düzenlenen müzikal bir törendir ve sadece Mevlid dönemi yapılır. Bu tören sırasında iki adet dev çadır saraydan Büyük Cami'ye getirilir. Burada farklı türden enstrümanlar çalınır ve daha sonra bu enstrümanlar akşam saat 11'de saraya geri götürülürler. Bu enstrümanlar Perşembe gecesi ve Cuma sabahı hariç olmak üzere kutlamaların yapıldığı hafta boyunca çalınırlar. Tarihî kayıtlara göre, Gamelan Sekaten töreni Java'nın ilk Müslüman prensinin zamanına kadar uzanmaktadır. Prens bu kutlamayı Javalıların İslam'ı kabul etmelerini teşvik etmek için düzenlemiştir. Müziğin sesi yüksektir ve etkileyicidir; insanların ilgisini camiye çeker.
Bir Resmî Bayram Olarak Mevlid
Mevlid kutlamalarına dair böylesine köklü geleneklere sahip ülkede bugün de hala aynı titizlik gösterilmeye devam edilir. En dikkat çekici uygulamalardan biri de Mevlid Kandili gününün resmî tatil olarak ilan edilmesidir. O gün tüm devlet kurumları ve birçok mağaza kapalı olur ve hiçbir gazete basılmaz. Müslüman cemaat arasında büyük bir coşku yaşanır ve insanlar enerjilerinin büyük bölümünü Hz. Muhammed (sav)'in veladetini kutlama hazırlıkları için kullanır. Ülkemizdekilere benzer olarak Müslümanlar bir araya gelir ve Hz. Muhammed (sav)'i yarattığı ve elçisi olarak gönderdiği için Allah'a şükranlarını sunmak adına özel dualarda bulunurlar. Camilerde ve sosyal merkezlerde Hz. Peygamber ve O'nun hayatı hakkında dersler verilir. Duaların ardından bazı yerlerde şeker dağıtılır ve konuklara kokular ikram edilir.
Geriye dönüp baktığımızda Endonezya bugün artık, peygamber ahlakıyla hareket eden bir Müslüman tüccarın ardından o ahlakın ilhamına şükran duygularını sunmak için her yıl seferber olan ve görkemli geleneklerini bugün de sürdürmeye devam eden bir İslam ülkesi olarak bizi Güney Asya'dan selamlıyor.
