İslam Tarihinde Kırılma Anları Üzerine Bir Çalışma

30 Ocak 2023

Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi hocalarından Doç. Dr. Ömer Cide ve Dr. Öğr. Üyesi Abdurrahman Şensöz’ün editörlüğünde hazırlanan İlk Dönem Olaylarının Müslümanların Tarihine Yansımaları başlıklı çalışma İlahiyat Yayınları tarafından yayımlandı. Kitapta, İslam tarihine etki eden olaylara, önemli şahsiyetlere, dini anlayışlardaki farklılıklara odaklanan on bir makale yer alıyor. Farklı üniversitelerde görev yapan on bir akademisyen tarafından kaleme alınan makalelerin bulunduğu bu önemli çalışmanın tanıtım bülteninde şu ifadeler alıyor:

“İslam düşünce yapısının oluşmasında da meydana gelen bazı hâdiselerin önemli etkisi olmuştur. İslam düşünce yapısının oluşmasında elbette en büyük pay Hz. Peygamber’e aittir. Bir taraftan Hz. Muhammed’in (sav) söz, fiil ve takrirleri birleştirici bir rol oynarken; onun vefatından sonra aynı zaman da ihtilafa da kaynaklık etmiştir. Söz konusu ihtilafın birçok nedeni olmakla beraber ayrışmadaki en büyük etken Hz. Muhammed’in vefatından sonra Müslümanlar arasında meydan gelen çekişmelerdir. Ayrışan gruplar kendilerini haklı gösterme adına Hz. Peygamber’in sözlerinden kendilerine referans bulmaya çalışmışlardır. Bunun mümkün olmadığı yerlerde ise onun adına hadis uydurmaktan geri durmamışlardır.

Müslümanlar arasında ayrışmaların görünür hâle gelmesi Hz. Osman döneminden başlamış olup, Hz. Ali döneminde meydana gelen olaylarla daha da belirgin duruma gelmiştir. Emeviler döneminde (özellikle Yezid dönemi) meydana gelen olaylar da Müslümanlar arasında ihtilafların daha da derinleşmesine sebep olmuştur.”

Kitapta yer alan yazarlar ve makale başlıkları şöyle:

  • Adem Apak: Abdülmelik Döneminde Emevîlerin Irak Hâkimiyetini Sarsan Hâricî Önderi
  • Mutlu Saylık: Şebîb B. Yezîd Emevî Halifesi Yezîd B. Muâviye’nin Harre Vakası’ndaki Siyaseti
  • Mehmet Dalkılıç: Süleymân Bin Surad ve Tevvâbûn Hareketi
  • Nedim Öz: Hz. Ali Döneminde Yaşanan Sosyal Olaylarda Asabiyetin Etkisi (Cemel Vak’ası, Sıffin Savaşı, Tahkim Olayı)
  • Feridun Tekin: Hz. Osman’ın Şehit Edilmesinde Muhammed B. Ebû Bekir’in Rolü 
  • Yunus Eraslan: İlk Dönem Halife Seçim Modellerinin Ehl-İ Sünnet Siyaset Teorisine Etkileri
  • Muhammed Akif: رجاء بن حيوة ودوره في الحياة السياسية والعلمية في العصر الأموي
  • Ahmet İğdi: İbâzî Tarihçi Şemmâhî’nin Hz. Osman Dönemine Dair Eleştirileri
  • Ahmet Kuray: Fâtıma Binti Muhammed’in Miras Talebi ve İslam Devlet Geleneğine Etkisi
  • Mücahit Orkun İkinci: Hilafetin Anlaşma Yoluyla Teslimi: Hz. Hasan Örneği
  • Abdullah Metin: Hucr Bin Adî’nin Öldürülme Sebepleri Üzerine Mülahazalar