Meridyen Derneği'nin Sonpeygamber.info projesi kapsamında “Siyer ve Görsellik” temasıyla gerçekleştirilen Siyer Atölyesi 2013 ilk gün oturumlarının ardından tamamlandı.
Oturumlar boyunca konuşmacılara nitelikli bir dinleyici kitlesi eşlik etti. Derviş Zaim, Semih Kaplanoğlu, Prof. Dr. Mete Çamdereli, Leyla İpekçi, Yıldız Ramazanoğlu gibi isimler atölye çalışmasına dinleyici olarak iştirak etti.
Oturumlar, Meridyen Derneği Başkanı Saliha Büyükdeniz'in selamlama konuşmasının ardından, Sonpeygamber.info Genel Yayın Yönetmeni Fatma Ekinci'nin açılış konuşmasıyla başladı.
.jpg)
Başkanlığını Cemal Şakar’ın yaptığı ilk oturumun ilk konuşmacısı Prof. Dr. Turan Koç “İslam Estetiği ve Görsellik” başlıklı bildirisinde Kur'ân-ı Kerîm’in pek çok ayetinin görmediniz mi şeklinde başladığına dikkat çekerek görme'nin önemini vurguladı. Sanatta ikonik dil-anikonik dil konusuna da değinen Koç; ikonik resmin, tapınmayı çağrıştırdığından, putlaştırmaya yol açabileceğini vurguladı.
İlk günün ikinci konuşmacısı Irvin Cemil Schick ise “Çağdaş Görsel Kültür ve İslami Perspektif” üzerine bir bildiri sundu. Schick, günümüz çağdaş Müslüman sanatçıların İslam materyallerini kullanarak İslam dışı bir sanat yapabildiğine, bunun da bazı kesimler tarafından yozlaşma olarak algılandığına değindi.
İlk oturumun son bildirisi Nur Kançal’ın “Hıristiyan ve İslam Dünyasındaki Peygamber Tasvirleri Hakkında Değerlendirme”siydi. Kançal, Hıristiyanlık ve Yahudiliğin ilk peygamber tasvirlerinden ve İslam’daki tasvir anlayışının değişim sürecinden bahsetti.
.jpg)
Öğle arasının ardından başlayan ikinci oturumun başkanı İhsan Kabil'di. İlk tebliğin sahibi Cihan Aktaş “Tasvir Yasağı: Engel mi İmkân mı?” adlı konuşmasında, tasvir yasağının bizde suret yasağı şeklinde algılandığından bahsetti. “Sanatın bir amacı da yadırgatmaktır” diyen Aktaş günümüz metaforik sinemasının düşündürücü yönüne göndermede bulundu.
Fatih Okumuş “Dinî Hükümler ve Tarihsel Tecrübeler Bağlamında Tasvir Yasağı”na değindiği tebliğinde “Resim sanatının yasaklanmasının asıl nedeni belki de Tanrıya meydan okuma gibi algılanmasındandır” diyerek resim yasağının menşeinden ve tarih boyunca bu yasağa sebep olan hadislerin yorumlarından bahsetti.
Okumuş'un ardından söz alan Enver Gülşen “Dünya Sinemasından Dinî Kişiliklerle İlgili Filmlere Genel Bir Bakış ve Siyer-Sinema İlişkisinde ‘Mümkün’ün Araştırılması” üzerine kapsamlı bir bildiri sundu. Bildiride peygamberleri direkt anlatan filmlerin zaafları ve sinemanın manevi atmosferi üzerinde durarak Tarkovski, Kieslowski gibi yönetmenlerin; eserlerinde pek çok dinî motifi izleyicisine hissettirerek onların duygu ve düşünce dünyasına sirayet ederek gösterdiklerinden bahsetti. Hz. Peygamber’i, O'nun siretini yahut siretin bir bölümünü anlatacak yönetmenlerin de bu manevi atmosfer içerisinde tasvir ile ilgili yasakları çiğnemeden bunu başarabileceklerinin altını çizdi.
Günün son konuşmacısı H.Hümeyra Şahin, “Nasıl Bir Senaryo Perspektifi: Makro Anlatılar mı Mikro Anlatılar mı?” bildirisinde Batı tarihinin makro tarih yazıcılığından mikro tarih yazıcılığına doğru bir izlekte olduğundan bahsetti. İslam tarih yazıcılığı açısından İbni Haldun’un önemine değinen Şahin “vaka antikacılığı” ile karşı karşıya olduğumuzun altını çizdi.
Siyer Atölyesi 2013’te ikinci günün ilk oturumu sölyeşi olarak planlanmıştı. Şerif Eskin'in moderatörlüğünde gerçekleştirilen söyleşide konuklar Majid Majidi, Hülya Yazıcı ve Uğur Mine Tamay'dı.
Eskin'in kısa değerlendirme konuşmasının ardından ilk sözü Majid Majidi aldı. Majidi, üzerinde 3 yıldan fazladır çalıştığı, Hz. Peygamber'in çocukluğunu anlatan filmi için hayli kapsamlı bir hazırlık çalışması yürüttüğünden bahsetti. Alanında en iyi isimlerle çalıştıklarını ve bunların ortaya çıkarılmak istenen işe güç kattığını belirtti.
İkinci konuk Uğur Mine Tamay, mühr-i şerifin eserlerine girme sürecinde yaşadıklarını anlattı ve sanat serüveni üzerine paylaşımda bulundu. Hülya Yazıcı ise konuşmasına "tasvir gerekli midir" sorusuyla başladı ve "Miraç", "Hira", "Kâbe" isimli resim çalışmalarından örneklerle Hz. Peygamber'in Siretini anlama yolundaki serüveninden bahsetti.
Enver Gülşen'in başkanlık ettiği öğleden sonraki oturuma, Fahima S. Firouz ve Ayşe Taşkent sağlık problemleri sebebiyle iştirak edemediler ancak Ayşe Taşkent'in "Çağdaş Sanatların Siyer Anlatımına Katkısı Olabilir mi?" isimli tebliği katılımcılara okundu. Oturumun diğer konuşmacısı Cemal Şakar ise "Siret ve Sûret Arasında" isimli tebliğini sundu.
Mete Çamdereli başkanlığında yapılan değerlendirme oturumu ise çok geniş bir katılımla gerçekleştirildi. Majid Majidi, Cihan Aktaş, Cemal Şakar, Prof. Dr. Turan Koç, İhsan Kabil, Enver Gülşen, Yıldız Ramazanoğlu, Semih Kaplanoğlu gibi isimlerin yorumlarıyla katkıda bulundukları bu son oturumun ardından Siyer Atölyesi sona erdi.
