Siyer ve Türkiye'de Siyer Yazıcılığı Meselesi

Siyer ilminin konusunu teşkil eden Peygamber Efendimizin bazı vasıflarını ve Müslümanların hayatındaki yerini ve hangi adeseden hareket ederek onun hayatı ve şahsiyetinin ele alınması gerektiği hususunu, Kur’an ayetlerine göre tespit edilmesinin gereğine inanıyorum. Önce bu toplantımızın adıyla ilgili bir düşüncemi sizlerle paylaşmak istiyorum; Siyer mi? Sîret mi? denilmesi hususunda...

Dijital Ortamda Siyer Anlatım ve Öğretimi (Tespitler-Problemler-Teklifler)

Konuşulan dilin sözcük sayısı sınırlı, görsel imgelerin sözlüğü sınırsızdır.                                                                                  ...

Siyer Yazıcılığı (1. Bölüm)

Gerek Kur’an’ın, geçmiş toplumlar ve peygamberler ile ilgili naklettiği haberler, gerekse Kur’an’ın Müslümanlar için “en güzel örnek” olarak takdim ettiği Hz. Peygamber’in hayatını öğrenmeye duyulan ilginin sonucunda ortaya çıkan sözlü ve yazılı malzemeler, İslam dünyasında tarih yazıcılığının gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır. Başlangıçta Hz. Peygamber’in hayatına odaklanan bu yazım faaliyet...

Siyer Yazıcılığı (2. Bölüm)

Tarih disiplini açısından siyer yazımında karşılaşılan problemlerden birisi de, “tarafsızlık” ilkesini siyerde uygulama zorluğudur. Konuyu aydınlatma adına, burada öncelikle tarafsızlık ilkesinin yeniden sorgulanması gerekmektedir. Ardından siyer söz konusu olduğunda bu ilkeyi uygulamanın neden daha da zor olduğunun ortaya konması icap etmektedir.İbn Hişam tarafından düzeltmeler gören ilk dönem ri...

Siyer Yazıcılığı (3. Bölüm)

Hicri II. asırdan itibaren yazımına başlanan ilk derli toplu siyer eserleri içinde İbn İshâk’ın kitabı önemli bir yer tutar. Dedesinin manastırda eğitim alması, kendisinin ise İncil ve Tevrat’a vakıf olması ve Süryanice dilini bilmesi,[5] İbn İshak’ın farklı kültürlerle beslenmesinde etkili olmuş; bu da eserine yansımıştır. Zira Sîretü İbn İshak, el-Mübtede’ ve’l-Meb’as ve’l-Megâzî isimleriyle bil...

Siyer Yazıcılığı (4. Bölüm)

Genelde toplumun dinî duygu ve anlayışına, özelde ise siyer ve İslâm tarihi yazımına karşı yapılan bu tür eleştiri ve kimi zaman saldırılara karşı, muhafazakar kanattan gelen ilk tepki, mevcudu korumaya yönelik olmuştur. Geçmişte bizzat önde gelen müslüman ilim adamları tarafından eleştiri konusu yapılan geleneksel siyer yazımı, bu dönemde daha muhafazakar ve mübalağalı bir üslupla yeniden ele alı...

Hz. Muhammed (sav)’in Hayatı 1: İslam Öncesi Mekke

Âlemlere rahmet olarak gönderilen Allah’ın elçisi ve son peygamberi Hz. Muhammed (sav), eski dünya olarak bilinen Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarının ortasında yer alan Arabistan yarımadasının batısındaki Hicaz bölgesinde Mekke şehrinde dünyaya gelmiştir. Bu sebeple ana hatlarıyla Mekke tarihi ve bu arada Kâbe ve Kureyş’ten bahsetmek faydalı görülmektedir.

Mekke’nin bilinen tarihi Hz. İbrahim (as) ...

Hz. Muhammed (sav)’in Hayatı 2: Hz. Peygamber’in Soyu

Hz. Peygamber’in soyu yirmi birinci kuşaktan atası olan Adnân vasıtasıyla Hz. İbrahim’in oğlu Hz. İsmail’e dayanmaktadır. Bu sebeple Hz. Peygamber’in soyunun da mensup olduğu Kuzey Araplarına İsmâilîler veya Adnânîler gibi isimler de verilmektedir (Araplar’ın diğer ana kolu, anayurdu Güney Arabistan olan Kahtânîler’dir). Hz. Peygamber’in Adnân’a kadar soy kütüğü kesin olarak bilinmekte olup şöyled...

Hz. Muhammed (sav)’in Hayatı 3: Hz. Peygamber’in Doğumu

Hz. Peygamber Arap yarımadasının batısındaki Hicaz bölgesinde yer alan Mekke şehrinde dünyaya geldi. Doğum tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Bunun sebebi o sırada Araplar arasında belirli bir takvimin kullanılmamasıdır. Genel kabul gören kanaate göre Fil Vak‘ası’ndan 50-55 gün sonra Rebîülevvel ayında Pazartesi günü dünyaya gelmiştir. Farklı hesaplamalara göre Hz. Peygamber’in doğum tarihi 20 N...

Hz. Muhammed (sav)’in Hayatı 4: Çocukluğu ve Gençliği

Hz. Muhammed (sav) doğumunun ardından bir süre annesi Âmine’nin yanında kalmış, daha sonra âdet olduğu üzere sütanneye verilmiştir. Çocukların sütanneye verilmesinde temel sebep çocukların şehir yerine daha sağlıklı olan çöl havasında büyümelerini sağlamak, ayrıca konuşma çağında fasih Arapça öğrenmelerine imkân vermekti. Hz. Peygamber de bu geleneğe uyularak Hevâzin kabilesinin Sa‘d b. Bekir kolu...

Hz. Muhammed (sav)’in Hayatı 5: Hz. Hatice ile Evlenmesi

Hz. Hatice (r.anha) Kureyş’in ileri gelenlerinden Huveylid b. Esed’in kızı olup soyu dedelerinden Kusay’da Hz. Muhammed (sav)’in nesebi ile birleşir. Hz. Peygamber’den önce iki defa evlilik yapmış olan Hz. Hatice (r.anha) soylu, güzel ve zengin bir hanımdı. İkinci kocasının ölümünden sonra Kureyş’in ileri gelenlerinden evlilik teklifleri almakla birlikte hiçbirine olumlu cevap verme...

Hz. Muhammed (sav)’in Hayatı 6: Kâbe Hakemliği

Hz. Muhammed (sav) otuz beş yaşlarında iken gerçekleştirilen Kâbe tamiri sırasında Kureyşliler arasında yaptığı hakemlik önemli bir mahiyet taşımaktadır. Miladi 605 yılında Kureyşliler, yangın ve sel baskınlarından zarar gördüğü için Kâbe’yi yeniden inşa etmek istediler. O sırada bir Bizans gemisinin Cidde yakınlarındaki Şu‘aybe limanında karaya oturduğu haberi Mekke’ye ulaştı. Rivayete göre gemi ...