Hadis Kaynaklarını Okuma Yöntemi ve Musanniflerin Dili

Sünnetin önemini ve dindeki yerini bilmek kadar, sünnet verilerinin günümüze intikalini sağlayan kaynakların genel muhtevasını, tasnif sistemlerini ve ihtiva ettikleri hadislerin güvenilirlik derecesini bilmek de önemlidir. Hadis kaynaklarından doğru yararlanabilmek için müelliflerini tanımanın yanı sıra, telif edilme amaçlarını, metotlarını ve kullandıkları dili/terminolojiyi de bilmek gerekir. B...

Klasik Hadis Usûlü ve Çağdaş Hadis Metodolojilerin Değeri Üzerine

Herhangi bir ilim dalı hakkında konuşabilmek için, konuşmanın cereyan edeceği ortak bir dil ve üslup gerektiği gibi, konuların ele alınış tarzının da kendine özgü bir zeminde yürütülmesi gerekir. Esasen, bir ilim dalının usûlü, alimlerin, kendilerine has belirli bir ortak noktada buluşan bakış açıları yardımıyla, ilgi alanları ile kurduğu ile...

Hadis ve Hadis Çeşitleri

Dinî literatürde hadis, “Hz. Peygamber'in sözü, daha sonra da O'nun söz, fiil ve takrirleri” için kullanılmıştır. Hatta sahabe ve tabiun söz ve fiillerine de -mevkuf ve maktu kayıtlarıyla da olsa- hadis denilmektedir. Bu manada hadis yerine haber kelimesini kullananlar, sahabe ve tabiuna ait söz ve fiiller için eser terimini ta...

Oryantalistlerin Hadis Literatürü Hakkındaki Görüşleri

Kronolojik Bir Analiz  (1848–1950 yılları arası)

Hadis literatürünün kaynaklık değerfi meselesi, hadis alanı dışında İslam hukuku, İslam tarihi, Kur’ân gibi başka sahalarda eserler veren oryantalistlerin de görüş belirttiği geniş bir mevzudur. Bu nedenle konu, bazı parametreler esas alınarak sınırlandırılmalıdır. 1848-1950 yılları arasında yapılacak bir sınırlandırma, hem kronolojik analize i...

Hadis Karşıtlığının Gerekçeleri

Hadislerin Sübutuna Yönelik İtirazlar: Birinci anlayışa göre hadisler dinin ilk döneminin tarihinin kaynağı olamazlar.Tabiî olarak bu durumda onlar, gerçekte onları dinin bir kaynağı kabul edenler için de güvenilir bir kaynak olarak kabul edilemezler. Bu anlayışı rivayet asrında bile dile getirenler olmuştur: İmam Şafiî Cimâu'l-ilm kitabında bütün haberleri ve haber-i has...

İnhisarcı Yaklaşımın Sünnetin Anlaşılmasında Ortaya Çıkardığı Problemler

Hem dinin temel kaynağı olması, hem de inanan insanın günlük hayatındaki işlevi açısından, anlama faaliyetinin en çok yoğunlaştığı alanlardan biri de sünnettir. Hadis ilimleri çerçevesinde sünnetin anlaşılmasına yönelik çalışmalar gözden geçirildiğinde dil ve muhteva açısından izaha yönelik faaliyetlerin öne çıktığı görülmektedir. Hadis ve sünnetin anlaşılmasını konu alan çalışmaların önemli bir ...

Hz. Peygamber'in İçtihadı Meselesi

Hz. Peygamber’in gerek vahyin direktifleri gerekse kişisel tercihleri doğrultusunda hareket ederek yaşadığı hayat tarzı ve gittiği yola genel manada sünnet denilebilir. Son Peygamber ve insanlık için güzel örnek olan Allah Rasûlü'nün sünnetini, bir anlamda Kur'ân'ın hem evrensel hem de tarihsel planda ortaya konmuş yorumu olarak değerlendirmek de mümkündür. Zira O...

Sünnete Bağlılık ''İ'tisam''

“Sünnete bağlılık”, İslamî literatürde “el-i’tisam bi’s-sünne” şeklinde ifade edilir. İ’tisam kelimesinin sözlükte, sarılmak, bağlanmak, yapışmak, sığınmak, güvenmek, dayanmak, güç almak, kuvvetlenmek, yardım istemek, korunmak, kaçınmak anlamları bulunmaktadır. İ’tisam kelimesi, Kur’&acir...

Sünnetin Kaynağı Üzerine Bazı Tespitler

İslam dininde, başlangıçtan itibaren Kur'ân ve sünnet ayrılmaz iki kaynak kabul edilmiş, uygulamada birlikte esas alınmıştır. Çok sayıdaki âyet ve hadis, sünnetin vahiyle doğrudan irtibatı bulunduğunu, kaynağının vahiy olduğunu, Hz. Peygamber'in sünnetin bilgisini vahiy yoluyla elde ettiğini göstermektedir. Dolayısıyla bu tespit, aynı zamanda sünnetin, başlı başına bir bilgi k...

Bağlayıcılık Bakımından Rasûlullah'ın Davranışları

Peygamberler, insanın akıl ve duyu organlarıyla ulaşamayacağı Allah, ruh, yaratılış, ölümden sonraki ebedî hayat gibi alanlarda insanoğluna vahye dayalı olarak bilgi vermiş ve onları aydınlatmışlardır, (Bakara 2/151). İnsanlara Allah katından bilgi getirmek yanında onlara örnek olma ve eğitme görevi ile de yükümlü olduklarından insanlar arasından seçilmişler, insanüstü fevkaladelikler taşım...

Sünnetin Bütünlüğü

Dünyada İslam tebliğine muhatap insanlar muhtelif bakımlardan çeşitlilik göstermektedir. Her kesimin, zamanın gereklerine göre hayatta kendilerine örnek olacak bir rehbere ihtiyaç duymaları normaldir. Bu yüzden farklı toplum kesimlerinin bütün ihtiyaçlarını ferd, aile, millet, ümmet ve insanlık düzeyinde ve evrensel çer&cced...